Εισαγωγή στη ψυχολογία του ενιαίου ανθρώπου

Παρουσίαση του βιβλίου "Εισαγωγή στη ψυχολογία του ενιαίου ανθρώπου"

του Γ. ΡΙΖΟΥ, δρ ψυχολογίας Παν/μίου Στρασβούργου
Ιδρυτικού μέλους της Ε.Ε.Φ.Ψ. & Ψ/θ

Αθήνα 1997
Σημ. το βιβλίο είναι εξαντλημένο. Όποιος-α επιθυμεί να το αποκτήσει, μπορεί να απευθυνθεί στο συγγραφέα να του το προσφέρει δωρεάν από το στοκ που είχε κρατήσει όταν αυτό εκδόθηκε. Βλ σχετ. και σε σχετική ανακοίνωση της Αρχικής σελίδας.

    Υπάρχουν "άπειρα" βιβλία ψυχολογίας, ελληνικά και ξένα, που έχουν γραφεί στο χώρο της γενικής και εφαρμοσμένης ψυχολογίας. Όλα γενικώς, με ελάχιστες διαφοροποιήσεις, είναι πανομοιότυπα. Περιγράφουν δηλαδή τις μέχρι σήμερα απόψεις και εμπειρίες των γνωστών λίγο-πολύ και καταξιωμένων στο χώρο ψυχολόγων για τον άνθρωπο.

   Οι απόψεις των επί μέρους θεμάτων που μελετώνται σ’ αυτά (στο βαθμό που μελετώνται…), όπως η δομή, η λειτουργία, η παθογένεση και η θεραπευτική αντιμετώπιση του ανθρώπου και της προσωπικότητάς του, από την αρχή της εμφάνισής τους (τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα) μέχρι σήμερα, είναι περίπου οι ίδιες. Κύριος κορμός αυτών είναι οι απόψεις για τον άνθρωπο της ψυχανάλυσης και του συμπεριφορισμού, κατά κύριο λόγο, με τις ποικίλες μορφές και βελτιώσεις που έχουν πάρει από την εμφάνισή τους μέχρι σήμερα στην προσπάθεια τους να προσεγγίσουν καλύτερα την πραγματικότητα ως προς τη δομή, τη λειτουργία και τη παθογένεση του ανθρώπου. Δευτερευόντως δε αναφέρονται και οι απόψεις των θεωρητικών της ανθρωπιστικής-υπαρξιακής ψυχολογίας. Απόψεις που, επαναλαμβανόμενες για δεκαετίες τώρα συνεχώς στο ίδιο πάνω κάτω μοτίβο, προσπαθούν να ερμηνεύσουν καλύτερα και από ένα άλλο πρίσμα, πιο ανθρώπινο, τη σημερινή πραγματικότητα και τις σημερινές ανάγκες και προβλήματα του ανθρώπου.

   Αυτό είναι κάτι το οποίο δεν θα πρέπει να το ξεχνάει ποτέ ο σημερινός ψυχολόγος. Να ξεχνάει δηλαδή ότι ή ψυχολογία είναι μία σύγχρονη εφαρμοσμένη και πρακτική επιστήμη που σκοπό έχει όχι να εκφράζει κατά καιρούς διάφορες θεωρίες ή επανεκδόσεις (versions) παλαιών θεωριών για την προσωπικότητα του ανθρώπου και τα συστατικά αυτής, τη νόηση, τη φαντασία, τη μνήμη, τη σχέση κληρονομικότητας και περιβάλλοντος, κλπ.

    Σκοπός της ψυχολογίας (όπως τελικά και κάθε επιστημονικού κλάδου που έχει άμεσο αντικείμενό του τον άνθρωπο) είναι, πρέπει να είναι, η εύρεση του καλύτερου (πιο αποτελεσματικού) τρόπου με τον οποίο θα βοηθηθεί ο σημερινός άνθρωπος στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και δυσκολιών που αντιμετωπίζει στην καθημερινή του ζωή. Προβλήματα και δυσκολίες που αναφέρονται όχι σε κάποιο πράγμα ή συνθήκη έξω από αυτόν αλλά στον ίδιο τον εαυτό του. Προβλήματα δηλαδή και δυσκολίες στην πραγματική γνώση του εαυτού του, των αδυναμιών του, των "βαρών" και των στρεβλωτικών καταστάσεων που κουβαλάει μέσα του χωρίς να το γνωρίζει και οι οποίες δεν τον αφήνουν να ζήσει τη δική του ζωή, να είναι δηλαδή ο εαυτός του. Καταστάσεις με άλλα λόγια που του μειώνουν την ποιότητα της ζωής που ζει. Γιατί η ποιότητα της ζωής του ανθρώπου, που είναι τελικά το ζητούμενο, ο απώτερος δηλαδή σκοπός κάθε επιδίωξης του ανθρώπου στη ζωή του, είναι συνυφασμένη με την αυτογνωσία και το βαθμό έκφρασης του πραγματικού εαυτού του.

  Κάθε επιστημονικό σύγγραμμα ψυχολογίας που απευθύνεται σε μελετητές και σπουδαστές όχι μόνο της ψυχολογίας αλλά κάθε κλάδου των ανθρωπιστικών επιστημών, αν δεν σκοπεύει άμεσα ή έμμεσα και με όσο το δυνατό μεγαλύτερη σαφήνεια αυτό το στόχο, είναι στην καλύτερη περίπτωση ένα φιλολογικό σύγγραμμα.

   Το αντικείμενο της ψυχολογίας δεν μπορεί να είναι άλλο από τον άνθρωπο, το από τη φύση του αυτό ελεύθερο και διαρκώς εξελισσόμενο ον, με τις άπειρες πτυχές και εκφράσεις. Στόχος της δε είναι, θα πρέπει να είναι, η εξασφάλιση και η προαγωγή της πραγματικής, και όχι φαινομενικής και πρόσκαιρης (περιστασιακής), ενιαίας υγείας του και η συνεχής βελτίωση της κοινωνικής, ψυχικής και πνευματικής ζωής του.

    Η ψυχολογία δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι απάνθρωπη, να είναι δηλαδή μία "ψυχολογία των μηχανών" ή, στην καλύτερη περίπτωση, "ψυχολογία των ζώων", μόνο και μόνο για συμπεριλαμβάνεται στην κατηγορία των σύγχρονων επιστημών.

   Είναι απολύτως δικαιολογημένο και θεμιτό τα πρώτα χρόνια (στις αρχές του 20ου αιώνα θεμελιώθηκαν στην παρούσα μορφή τους οι περισσότερες σύγχρονες επιστήμες), από τη στιγμή που θέλησε και αυτός ο κλάδος να αποκοπεί και να ανεξαρτητοποιηθεί από τη "Μάνα" του, τη Φιλοσοφία, (που είναι "Μάνα" άλλωστε και όλων των σύγχρονων επιστημών), να θελήσει να χρησιμοποιήσει τη μεθοδολογία των μέχρι τότε αναγνωρισμένων επιστημονικών κλάδων. Τέτοιοι τυπικοί ακαδημαϊκοί κλάδοι ήταν (και παραμένουν και μέχρι σήμερα) οι κλάδοι των θετικών και γενικά των φυσικών επιστημών. Κλάδοι με αντικείμενο μελέτης και έρευνας την ύλη και γενικά τις μορφές και τα φαινόμενα της φύσης.

  Τα πρώτα συμπεράσματα για τη δομή και τη λειτουργία του ανθρώπινου ψυχισμού και στη συνέχεια της ανθρώπινης συμπεριφοράς, καθώς επίσης και της παθογένεσης αυτής, όπως είναι γνωστό, προέκυψαν από παρατηρήσεις, εργαστηριακές μελέτες και πειράματα σχετικών επιστημόνων (εθολόγων, νευροφυσιολόγων κ.α.) επί των ζώων…

  Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι βασικές λειτουργίες και αντιδράσεις που υπάρχουν στα ζώα με τη μορφή ενστίκτων, υπάρχουν κατά κάποιο τρόπο με τη μορφή έμφυτων καταβολών, ορμών και αρχετύπων και στον άνθρωπο.

  Έτσι, για παράδειγμα, τα βασικά ένστικτα της επιβίωσης και της διαιώνισης του είδους, καθώς επίσης και τα επιγενόμενα αυτών όπως η αποφυγή του πόνου, η ικανοποίηση της πείνας, της δίψας και της ιδιοκτησίας, που χαρακτηρίζουν τη ζωή κάθε μορφής του ζωικού βασιλείου, υπάρχουν με κάποιον τρόπο και στον άνθρωπο. Όμως στον άνθρωπο υπάρχουν και άλλες έμφυτες καταβολές και δυνατότητες ισχυρότερες από τις πρώτες, όπως για παράδειγμα οι ηθικοί κανόνες και αξίες που είχε πάντα στη μακραίωνη ιστορία του επί της γης, τα ιδανικά, η πίστη σε κάποιον (ή κάποιους) θεό, κ,α. Έμφυτες καταβολές και δυνατότητες οι οποίες τον χαρακτηρίζουν (ξεχωρίζουν) σαφώς ως πνευματική οντότητα η οποία έχει ουσιαστικά ελάχιστες ομοιότητες με κάθε άλλο ζωντανό οργανισμό που βρίσκεται πάνω στη γη. Και αυτές, στο βαθμό που μπορεί και τις ενεργοποιεί, τις εκφράζει, τόσο ως άτομο όσο και ως κοινωνία, διαμορφώνει ανάλογα τους πολιτισμούς του, τις τέχνες του και τις επιστήμες του. Από αυτές τις δυνατότητες και στο βαθμό που αυτές ενεργοποιηθούν και εκφραστούν από τον άνθρωπο ως ικανότητες, εξαρτάται, σύμφωνα πάντα με την παρούσα ψυχοφιλοσοφική άποψη, το ουσιαστικό ξεπέρασμα (θεραπεία) των κάθε είδους προβλημάτων και διαταραχών της φυσικής λειτουργίας του πολυσύνθετου και πολυεπίπεδου οργανισμού του.

  Αυτό θεωρούμε ως τον ύψιστο στόχο, το ύψιστο καθήκον κάθε επαγγελματία λειτουργού της επαναφοράς, της εξασφάλισης αλλά και της συνεχούς προαγωγής της Υγείας του Ενιαίου Ανθρώπου.

  Το παρόν βιβλίο θέλει να πιστεύει ότι αποτελεί μία πρόταση, μία άποψη προς τον προαναφερόμενο ακριβώς στόχο.

 Τηλ. Επικοινωνίας: 2107295688, κιν. 693 696 5005

Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.